Özbekistan, resmi adıyla Özbekistan Cumhuriyeti Orta Asya'da, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmış bir devlet. Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde ve batıda Kazakistan, doğuda Kırgızistan ve Tacikistan ile güneyde Afganistan ve Türkmenistan'dır.

Özbekistan, Orta Asya'da Amu Darya ve Syr Darya Nehirleri, Aral Denizi ve Tien Shan Dağları'nın yamaçları arasında yer almaktadır. Kuzey ve kuzeybatıda Kazakistan, doğu ve güneydoğuda Kırgızistan ve Tacikistan, güneybatıda Türkmenistan ve güneyde Afganistan ile sınırlanmıştır. Cumhuriyet ayrıca başkenti Nukus ile birlikte Karakalpakstan Özerk Cumhuriyeti'ni de içeriyor (1992 tah. Pop., 182.000). Qoraqalpoghiston'un özerk cumhuriyeti (Karakalpakstan) ülkenin batı üçte birinde yer almaktadır. Sovyet hükümeti 1924 yılında Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini ABD'nin kurucu cumhuriyeti olarak kurdu. Özbekistan 31 Ağustos 1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti. Başkent Taşkent (Taşkent).

Özbekistan toprakları bir zamanlar eski Pers İmparatorluğu'nun bir parçasıydı ve daha sonra 4. yüzyılda Büyük İskender tarafından fethedildi. 8. Yüzyılda, orada yaşayan göçebe Türk kabileleri bölgeye hakim olan Arap güçlerini işgal ederek İslam'a dönüştürüldü. Ghengis Han yönetimindeki Moğollar bölgeyi 13. yüzyılda Selçuklu Türklerinden devraldı ve daha sonra Büyük Tamerlane imparatorluğunun ve 16. yüzyıla kadar haleflerinin bir parçası oldu. Özbeks, 16. yüzyılın başlarında bölgeyi işgal etti ve bölgedeki diğer sakinlerle birleşti. İmparatorlukları ayrı Özbek beyliklerine, Hiva, Buhara ve Kokand hanlıklarına ayrıldı. Bu şehir devletleri Rusların bölgeye genişlemesine direndi ancak 19. yüzyılın ortalarında Rus kuvvetleri tarafından fethedildi.

Bağımsız Özbekistan Devleti

Ülkenin haritasıÖzbekistan, 20 Haziran 1990'da egemenliğini, 1 Eylül 1991'de bağımsızlığını ilan etmiştir. 29 Aralık 1991 tarihinde düzenlenen referandumla bağımsızlık ilanı onaylanmıştır. Özbekistan bağımsızlığını kazandıktan sonra gelişmiş ülkelerle özellikle ekonomik anlamda ilişkiler kurmuştur. Özbekistan zengin yeraltı kaynaklarını dış ülkelere satma imkânı bulmuştur. Özbekistan çok eskiye dayanan köklü devlet geleneği sayesinde bağımsızlığını kazandıktan kısa süre sonra Orta Asya'nın güçlü devleti haline gelmiştir ve günümüzde de Orta Asya liderliği konusunda Kazakistan ile rekabet halindedir. Bağımsızlığından günümüze değin devlet başkanlığını İslam Kerimov yönetmektedir.
 

Coğrafi ve Demografik Yapı

Bir Türk Devletidir. Bağımsız Özbekistan'ın 447.400 km2'lik bir yüz ölçümü bulunmaktadır. Özbekistan; Kazakistan, Tacikistan, Afganistan, Kırgızistan ve Türkmenistan'a komşudur. Başkenti Taşkent'tir. Nüfusu: 29.851.195 'dir.

Önemli şehirleri: Namangan, Fergana, Andican, Semerkand, Buhara, Hive, Hokand, Karşı, Urgenç ve Nukus'dur.

Önemli nehirleri: Sirderya (Seyhun) ve Emuderya'dır (Ceyhun). Ayrıca, Surhanderya, Karaderya, Zerefşan, Kaşkaderya ve Narin deryaları da bulunmaktadır. En büyük gölü Aral'dır.

Diğer Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde olduğu gibi iklimi, yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve karasal iklimdir.

Özbekistan'da etnik dağılım Özbek 91, Rus 3.5%, Tacik 5%, diğer 0.5% şeklindedir. Nüfusun %88'i büyük çoğunluğu sünni olmak üzere müslümandır. Ülkede %3.5 oranında ortodoks insan yaşamaktadır. Ülkede halen Halk Demokratik Partisi, Liberal Demokrat Partisi, Adalet Sosyal Demokrat Partisi ve Milli Tikleniş Partisi bulunmaktadır. İlk parlamento seçimleri 1994'te yapılmıştır. Yönetim biçimi Cumhuriyettir. Özbekistan Cumhuriyeti AGİK, BM ve diğer uluslararası kuruluşlara üyedir. Devlet tekelinde olan, bir Özbekistan Devlet Televizyonu ve yayın kuruluşu yanında 3 tane de özel televizyon kuruluşu vardır. Bunlar; 31.Kanal, 29.Kanal ve Merkez TV 'dir.